بیماری ها

تنگی نفس؛آسم

یکی از ناراحت کننده ترین احساساتی که هر فرد می تواند تجربه کندتنگی نفس است؛این حس که شمانمی توانید هوای کافی استنشاق کنید می تواند حتی دردناک باشد.کارکرد ریه حیاتی است و خوشبختانه ما با ظرفیت ریوی بیش از انچه نیاز داریم متولد می شویم.از دست رفتن کارکرد ریه می تواند نتیجه بالا رفتن سن؛تخریب یا اسیب ریه باشد.گاهی از دست رفتن کارکرد ریه می تواند برگشت پذیر باشد مانند انچه درآسم یا عفونت ریه رخ میدهد.‌

تنگی نفس(آسم)

 

یکی از ناراحت کننده ترین احساساتی که هر فرد می تواند تجربه کند تنگی نفس است؛این حس که شما نمی توانید هوای کافی استنشاق کنید می تواند حتی دردناک باشد.کارکرد ریه حیاتی است و خوشبختانه ما با ظرفیت ریوی بیش از  انچه نیاز داریم متولد می شویم.از دست رفتن کارکرد ریه می تواند نتیجه بالا رفتن سن؛تخریب یا اسیب ریه باشد.گاهی از دست رفتن کارکرد ریه می تواند برگشت پذیر باشد مانند انچه در آسم یا عفونت ریه رخ می دهد.

با هر نفس شما اکسیژن را وارد و دی اکسید کربن را خارج می کنید.اکسیژن برای تولید انرژی در سلول های بدن لازم است و دی اکسید کربن پسماند این فرایند است.تنگی نفس یا به علت کاهش اکسیژن در بدن شما یا به دلیل افرایش سطح دی اکسیدکربن که به طور طبیعی مسئول میل به تنفس است؛ایجاد می شود.هر عاملی که با ورود و خروج هوا در ریه تداخل کند توانایی ریه برای جذب اکسیژن و خروج دی اکسید کربن را کاهش می دهد و شما احساس تنگی نفس می کنید. این مطبلب توسط سامانه های سلامت تهیه شده است.

 

در این بخش ما به شایع ترین علل تنگی نفس می پردازیم.گاهی بیش از یک دلیل مسئول تنگی نفس است.

 

آسم

 

آسم شایع ترین بیماری مزمن کودکان و مسئول بخش عمده ای لز تنگی نفس در نوجوانان و بزرگسالان است. آسم می تواند دیگر بیماری ها مانند تخریب ریه ناشی از دود سیگار؛بیماری قلبی و پنومونی(عفونت ریه)را تشدید کند.

 

برای فهم تآثیر آسم بر تنفس؛به این مثال ساده توجه کنید:

 

دمیدن از طریق یک«لوله»ساده تر از دمیدن از طریق«نی آشامیدنی» است؛هرچه قطر مجرا کمتر باشد دمیدن هوا دشوارتر است.در آسم راه های هوایی به دلیل تورم و انقباض عضلانی که اندازه راه هوایی را کنترل می کند؛تنگ می شوند.نتیجه تنفس صدا دار و همراه با خس خس و دشواری بیشتر در ورود و خروج هوا است. هر چند آسم می تواند تنفس را بسیار دشوار کند؛تغییرات موقت است و کاملا با درمان رفع می شود.

عوامل مختلفی می توانندباعث شروع حمله آسم شوند.حساسیت؛عفونت؛ورزش؛هوای سرد؛تنش و دود سیگار از شایع ترین محرک ها هستند.اما برخی از افراد بدون هیچ دلیل واضحی به حمله دچار می  شوند.

درمان آسم شامل پرهیز از مواجهه با محرک های شناخته شده و استفاده از داروهایی است که تورم یا انقباض عضلات را کاهش می دهند تا راه های هوایی تنگ شده باز شوند.اغلب مبتلایان برای درمان به بخش اورژانس مراجعه می کنند ولی می توان بسیاری از این حملات را با داروی مناسب در خانه درمان کرد.

 

تنگی نفس

 

ریه سیگاری ها:بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)

بسیاری از مردم از سیگارکسیدن خودداری می کنند زیرا احتمال سرطان ریه را افزایش می دهد اما خطر اصلی سیگار تخریب آهسته و پیوسته نواحی میکروسکوپی ریه است که مسئول تبادل اکسیژن و دی اکسیدکربن هستند.بسیاری از سیگاری ها درجوانی شروع به سیگارکشیدن می کنند که ظرفیت ریوی انها بیش از حد نیازشان است.با گذشت زمان؛به دلیل تخریب ناشی از دود سیگار ظرفیت ریوی به طور اهسته و به طور بزگشت ناپذیر کاهش می یابد.

در نهایت فرد سیگاری کم کم متوجه می شود توانایی تنفسی وی در حال تغییر است.این افراد به تدریج با فعالیت هایی که پیش تر به کم آوردن نفس منجر نمی شد؛نفس کم می اورند.در این زمان تغییرات بسیار شدید است و ممکن است برگشت پذیر نباشد.هر چند مبتلایان بهCOPD می توانند از بعضی داروها برای بهبود کارکرد تنفسی بهره گیرند؛استمرار سیگار کشیدن در نهایت تخریب بسیاری ایجاد می کند.در این شرایط بیساری از مبتلایان بدون استفاده از اکسیژن کمکی قادر به انجام کارهای روزمره خود نیز نخواهند بود.سطوح بالاتر دی اکسید و کربن می تواند بر کارکرد مغز و قلب تاثیر گذارد.

 

نارسایی احتقانی قلب

 

هنگامی که به عضلات قلب یا دریچه های قلب آسیب وارد شود به حرکت درآوردن خون برای قلب چندان آسان نخواهد بود. این وضع به ایجاد فشار برگشت منجر می شود.مایع در ریه جمع می شود و بافتی که حبابچه های هوا را از مویرگ های ریوی جدا می کند تجمع کرده؛ورود اکسیژن و خروج دی اکسیدکربن و دشوارتر می سازد.در نهایت سطح اکسیژن خون افت می کند و همه بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

درمان نارسایی احتقانی قلب شامل داروهایی است که میزان مایع را کم می کنند تا عمل پمپ کردن قلب بهبود یابد و احتمال تخریب بیش تر قلب کاهش یابد.گاهی لازم است دریچه های خراب قلبی ترمیم یا تعویض شوند.

 

عفونت ریه(پنومونی)

 

پنومونی به عفونت ریه گفته می شود. علت عفونت ریه می تواند ویروسی یا باکتریایی باشد.هرچند برای درمان اکثر عفونت های ویروسی دارویی وجود ندارد؛عفونت های باکتریایی به آنتی بیوتیک پاسخ می دهند.برای شایع ترین عوامل باکتریایی پنومونی بزرگسالان واکسن وجود دارد.از پزشک خود راهنمایی بخواهید .هنگامی که ریه عفونت می یابد تورم یافته و ممکن است درست کار نکند.اگر به دلیل آسیب های پیشین کارکرد ریه شما محدود شده باشد ممکن است تنگی نفس بروز کند.علایم پنومونی عبارتند از تب وتعریق؛سرفه با خلط یا بدون خلط و درد هنگام تنفس.اگر فکر می کنید عفونت ریه دارید به پزشک خودتان یا بیمارستان مراجعه کنید.

 

توصیه:

 

۱-خود یا اعضای خانواده را از معرض عامل تحریک کننده دور کنید.عامل تحریک کننده می تواند ماده ای باشد که شما به ان آلرژی دارید مثل گرده گل؛حیوانات خانگی؛مایت موجود در گرد و خاک خانه و با دود؛هوای آلوده؛مواد شیمیایی و ضد عفونی کننده؛عطر؛آسپرین یا دمای هوای تنفسی(خیلی گرم یا سرد)و ورزش یا تنش(استرس) باشد.

 

۲-اگر افشانه(اسپری) سالبوتامول یا تربوتالین که قبلا برای تان تجویز شده است در اختیار دارید؛فوری از ان استفاده کنید. اگر علایم رفع نشد یا ظرف ۱۰ دقیقه بهبودی حاصل نشد؛دوز دیگری استنشاق کنید و به بیمارستان مراجعه کنید.

 

۳- اگر برای شما سایر داروهای استنشاقی تجویز شده است؛از مصرف صحیح ان اطمینان حاصل کنید.

 

۴-اگر حمله ها با تواتر بیشتر رخ می دهند به پزشک تان مراجعه کنید تا دوز داروها را برای کاهش حملات تنظیم کند.

 

۵-اگر شما سابقه نارسایی احتقانی قلب داریددممکن است سابقه حمله قلبی و آنژین(درد قفسه سینه ناشی از بیماری عروق کرونر قلب) صدری هم داشته باشید.افزایش علایم نارسایی قلب ممکن است به معنای افزایش آنژین باشد.اگر شما از نیترو گلیسیرین استفاده می کنید و الان ان را در اختیار دارید باید از ان استفاده کنید.اگر درد سینه دارید باید نیترو گلیسیرین خود را زیر زبان بگذارید.شما باید ۸۱ میلی گرم آسپرین مصرف کنید.اگر به طور معمول قرص مدر یا ادارار آور(دیورتیک) مصرف می کنید؛الان یک دوز اضافه بخورید.اگر بهتر نشدید یا ظرف ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در حال بدتر شدن هستید با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید یا به بیمارستان بروید.

 

 

آسم

 

تصور کنید زیر اب هستید و از طریق شلنگ نفس می کشید .حالا از شما می خواهند شلنگ را با نی عوض کنید؛شما از طریق لوله تنگ تر به تلاش بیشتری برای تنفس نیلز دارید.

این تقریبا همان اتفاقی است که هنگام حمله آسم رخ می دهد .راه های هوایی شما لوله ای است که ریه را به بیرون وصل می کند و تورم درون این لوله ها می تواند بتعث تنگی مجرا شود .افزون بر این عضلات دیواره لوله ها می تواند منقبض شده و این لوله ها را تنگ تر کنند. این علت نفس نفس زدن هنگام حمله آسم است .اگر آسم درمان نشود؛التهاب می تواند آسیب دائم به ریه ها وارد آورد و نیز احتمال حملات آسمی آینده را افزایش دهد.

 

-احساس تنگی نفس می کنید؟

-تنفس مستلزم کوشش زیاد است؟

 

-احساس تنگی در قفسه سینه دارید؟

 

-خس خس سینه دارید؟

 

-سرفه خشکی دارید که به ناخوشی دیگری مربوط نیست؟

 

-سرفه مکرر در شب دارید؟

 

-نفس نفس زدن پس از ۵الی۱۰ دقیقه ورزش را تجربه می کنید؟

 

اگر پاسخ تان بله است؛ممکن است آسم داشته باشید

 

عامل حملات آسمی چیست؟

 

آنچه در پی می اید فهرستی از عواملی است که می توانند حمله آسم را ایجاد کنند.به عبارت دیگر این فهرستی از مواردی است که افراد مبتلا به اسم باید از آن پرهیز کنند هر چند ممکن است یک فرد مبتلا به آسم با همه موارد این فهرست مشکل نداشته باشد.

 

-گرده گل و گیاه و حساسیت فصلی

-سرما خوردگی

-دود سیگار

-پوست و موی حیوانات خانگی

-گردوخاک و مایت

-کپک

-هوای سرد

-بعضی از غذا ها

-آسپرین

-عطر

-آلودگی هوا

 

توصیه

-توصیه های پزشکتان را دقیق رعایت کنید و داروها را دقیقا بر اساس دستورات مصرف کنید.

 

-یاد بگیرید که از یک جریان سنج برای پایش آسم خود استفاده کنید.

 

-سیگار نکشید و از استنشاق دود سیگار خودداری کنید.

 

-بالش و پتو خود را در پوشش های عایق به هوا قرار دهید تا کمتر در معرض گرد و خاک قرار گیرد.

 

-از همه مواد و مواردی که می دانید می تواند باعث حمله آسم در شما گردد اجتناب کنید.

 

-از نگهداری حیوانات خانگی در منزل و به خصوص اتاق خواب جدا خودداری کنید.

 

-فرش را از اتاق خواب بیرون ببرید.

 

-میزان رطوبت هوای خانه را زیر ۵۰ درصد نگه دارید.

 

 

باید عملکرد دارو های آسم را بشناسید

 

دو دسته دارو برای کنترل آسم به کار می روند:داروهای کوتاه مدت نجات و داروهای بلند مدت کنترل کننده این داروها معمولا از طریق یک دمنده یا پافر دریافت می شود.شاید برای بعضی بیماران استفاده از دمنده دشوار باشد؛مطمئن شوید که از یک فرد مراقب سلامت آموزش آموزش دیده نحوه درست استفاده از آن را یاد بگیرید.

 

داروهای نجات

دارو های نجات ؛رفع فوری علایم آسم را ممکن می سازند .کار آن ها رفع اسپاسم عضلات راه های هوایی است .این دارو ها به سرعت هنگام حمله عمل می کنند؛ولی مشکل زمینه ساز را درمان نمی کنند و در نتیجه از حملات بعدی پیشگیری نمی کنند.ازشایع ترین داروهای نجات ؛سالبوتامول و تربوتالین را می توان نام برد.

 

داروهای کنترل کننده

 

این داروها به طور مستمر التهاب را کم می کنند بنا براین از حملات آتی پیشگیری می کنندومهمترین دارو های این دسته کورتیکواستروئید های استنشاقی هستند.همان طور که از این نام پیداست ؛این دارو ها حاوی استروئید هستند که ضد التهاب است.این دارو ؛تورم راه های هوایی را کاهش می دهد تا از علائم پیشگیری و از تخریب بلند مدت ریه جلو گیری کند.

به عنوان یک قانون راهنما برای ارزیابی کفایت دارو های آسم ؛اگر بیش از ۳ بار در هفته به داروهای نجات نیاز پیدا می کنید یا علامت سرفه شبانه دارید؛نیاز است که با پزشک خود مشورت کنید.

 

آسم ناشی از ورزش(EIA)

 

بسیاری از مبتلایان به آسم به فاصله کوتاهی از شروع به حرکات ورزشی به خصوص در هوای سرد یا آلوده دچار حمله آسم می شوند؛بعضی هم فقط در این شرایط دچار حمله آسم می شوند.این مبتلایان به آسم به دلیل اسپاسم عضلات دیواره راه های هوایی به حمله آسم دچار می شوند و التهاب ندارند.

این افراد می توانند با استفاده ازدارو یی مثل سالبوتامول ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از شروع ورزش از حمله آسم در امان بمانند. دیگر مبتلایان به آسم یا به همین ترتیب یا با افزایش دوز دارو های کنترل کننده (کورتیکواسترويدها)می توانند از اسپاسم راه های هوایی پیشگیری کنند.داروهای کنترل کننده جلوی تشدید اسپاسم به دلیل التهاب را می گیرند.همچنین توصیه می شود پیش از شروع ورزش به آرامی خود را گرم کنید.

 

 

توجه!! به خاطر داشته باشید آسم طولانی مدت که به خوبی کنترل نشود ؛می تواند آسیب دائمی ایجاد کند.

 

 

منتشر کننده:های سلامت

 

 

‌