آرنج مفصلی است که اجازه بلند کردن و پایین آوردن اشیائ و چرخش به داخل و خارج دست را میسر می کند.  درد ارنج در اثر علل تاندونی عضلانی ویا استخوانی ایجاد می شود. معمولا شدت درد زیاد نیست ولی اهمیت زیادی دارد. درد آرنج یکی از علل شایع درد می باشد که در اکثر موارد به آن توجه نمی شود و یا فراموش می شود.

یکی از رایج ترین علت درد آرنج, بیماری آرنج تنیس بازان است. تنیس البو یا آرنج تنیس بازان‌ بیماری است که به دلیل التهاب تاندون‌های واقع در برجستگی استخوانی سطح پشت آرنج (لترال اپی‌کوندیل) به وجود می‌آید؛ تکرار حرکت‌های خاص مچ دست نیز در بروز آن بی‌تأثیر نیست. البته تنها تنیس بازان به این بیماری مبتلا نمی‌شوند و هر فردی که به تاندون‌های ساعدش فشار زیادی وارد شود، در معرض ابتلا به تنیس البو قرار دارد و باید تحت درمان درد آرنج تنیس البو قرار بگیرد.

علل:

از جمله علل درد آرنج می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تمامی حرکت‌های مکرر مچ دست، از جمله تنیس، هرس کردن و باغبانی، استفاده بیش از حد از چکش یا پیچ‌گوشتی، نقاشی یا هر فعالیتی که فشار دادن یا مشت کردن مداوم را ایجاب کند، می‌تواند به بروز این عارضه دامن بزند. • در ورزش تنیس، حرکت‌های زیر عامل ایجاد تنیس البو به شمار می‌روند: • بک هند یک‌دستی به شیوه نادرست • چرخش دیرهنگام زمان فورهند زدن و در نتیجه خم شدن قابل ملاحظه مچ • چرخاندن ناگهانی مچ هنگام سرویس زدن با تمام نیرو

نشانه‌ها و علائم

نشانه ها و علائم درد آرنج به شرح زیر است:

• التهاب و حساسیت قسمت خارجی استخوان آرنج • خشکی و گرفتگی صبحگاهی آرنج توأم با درد مداوم • درد ساعد • تشدید شدن درد آرنج زمان مشت کردن دست یا نگه داشتن اشیاء

زمان مراجعه به پزشک

داشتن علائم آرنج تنیس‌ بازان معمولاً مشکل جدی‌ای به دنبال ندارد، بااین وجود، در صورت عدم درمان درد آرنج تنیس البو و ادامه داشتن برای مدتی طولانی امکان دارد دیگر نتوان از عملکرد و حرکت طبیعی و کامل ساعد و آرنج بهره برد. در صورت رویارویی با شرایط زیر برای درمان درد مچ دست با پزشک تماس بگیرید: • درد محدود کننده فعالیت‌های روزمرّه • درد مقاوم در برابر کمپرس سرد، استراحت و مسکن‌های ضدالتهابی متداول (فروش مجاز بدون نسخه) • بروز هر گونه ضعف یا کرختی در دست که می‌تواند بیانگر ابتلا به دیگر عارضه‌های درد مچ دست یا آرنج نیز باشد.

تشخیص

احتمالاً پزشک از یکی از روش‌های زیر یا تمام آنها برای تشخیص آرنج تنیس بازاناستفاده خواهد کرد: • پزشک هنگام بررسی سابقه‌ی پزشکی بیمار، پرسش‌هایی را در زمینه‌ی میزان فعالیت، شغل، فعالیت‌های تفریحی اخیر، مصرف دارو و مشکلات سلامتی دیگر مطرح خواهد کرد. • پزشک در حین معاینه بدنی آرنج و دیگر مفصل‌ها را لمس خواهد کرد، و همچنین وضعیت اعصاب، عضله‌ها، استخوان‌ها و پوست را نیز مدّ نظر خواهد داشت. • چنانچه علائم نشان دهنده وجود احتمالی مشکل دیگری در مفصل آرنج باشند، انجام رادیوگرافی ضرورت می‌یابد. • اگر علائم، علی‌رغم درمان تهاجمی، برطرف نشدند، بررسی‌های عصبی در تشخیص به دام افتادن عصب رادیال یا شعاعی مفصل آرنج (سندرم تونل رادیال) ضرورت می‌یابند. • بعید است پزشک دستور انجام آزمایش خون، سی. تی. اسکن یا ام. آر. آی بدهد، با این حال این روش‌ها برای تشخیص افتراقی و از میدان حدس خارج کردن عارضه‌های دیگر کاربرد دارند. مراقبت از خود در خانه • درمان‌ درد آرنج در خانه مانند قرار دادن کمپرس یخ دو بار در روز، هر بار به مدت ۲۰ دقیقه، به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کنند. منجمد کردن آب در یک لیوان کاغذی و پاره کردن لبه بالایی آن هنگام ذوب شدن یخ، یک روش آسان استفاده از درمان با کمپرس سرد است. یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید، آن را در یک حوله بپیچید. • به بخش دردناک استراحت دهید تا بیش از این آسیب نبیند و درد نیز کاهش یابد. • مسکن‌های ضدالتهابی که فروش بدون نسخه‌شان آزاد است، مانند ایبوپروفن (ادویل، مورتین)، آسپرین یا ناپروکسین (الیو) در تسکین درد و تسریع التیام یافتن مؤثر هستند.

درمان

• تعدیل کردن فعالیت‌های دامن زننده به علائم: بیمار تشخیص می‌دهد که چه حرکاتی منجر به بروز درد آرنج دست می‌شوند و بهتر است تلاش خود را به کار بندد تا برای کاهش علائم آرنج تنیس بازان از انجام این حرکات تا حد امکان اجتناب کند. درد معمولاً در نتیجه بلند کردن و گرفتن اشیا، مشت کردن دست و حرکت‌های چرخشی بازوی آسیب دیده تشدید می‌شود. با متوقف کردن فعالیت‌های دامن زننده به درد، التهاب، کاهش و در نتیجه آسیب تاندون بهبود می‌یابد. مشکل برخی از بیماران صرفاً با تعدیل فعالیت‌ها و کم کردن حرکت‌های مضر بازو یا دست برطرف می‌شود. اگر فکر می‌کنید شغل‌تان در بروز بیماری تنیس البو نقش داشته است، حتماً این موضوع را با پزشک و یا کارفرمای خود در میان بگذارید، احتمال دارد وظایف دیگری تا زمان بهبود درد آرنج به شما محول شود. به علاوه به همگان توصیه می‌شود تا حین انجام کار وقفه‌های منظمی را برای استراحت کردن در نظر بگیرند.

• تسکین درد: گاهی اوقات یخ مسکن مناسب آرنج تنیس‌ بازان است. کمپرس یخ (مانند بسته نخودفرنگی منجمد پیچیده شده در حوله) را دو بار در روز، هر بار به مدت ۱۰ دقیقه، بر روی ناحیه دردناک قرار دهید. به علاوم مسکن‌های ضدالتهابی‌ای نظیر ایبوپروفن نیز معمولاً برای کاهش درد ناشی از عارضه آرنج تنیس‌بازان مصرف می‌شوند. بعضی از مسکن‌های ضدالتهابی به صورت پماد یا ژل نیز ارائه می‌شوند که می‌توانید آنها را بر روی آرنج دردناک بمالید. این گونه‌های غیرخوراکی عوارض جانبی کمتری دارند. برای تهیه این داورها می‌توانید از تولیدات شرکت‌های متعدد یا تجویز پزشک معالج استفاده کنید. با پزشک یا دکتر داروساز در این زمینه مشورت کنید. اگر قادر به مصرف مسکن‌های ضدالتهاب نیستید، از مسکن‌های دیگری مانند پاراستامول، کدئین‌دار یا بدون کدئین، استفاده کنید.

• فیزیوتراپی: کارآمد بودن فیزیوتراپی در درمان آرنج تنیس بازان اثبات شده است. دکتر فیزیوتراپی از روش‌هایی مانند ماساژ، لیزردرمانی و اولتراسوند و همچنین نرمش‌های خاص بهره می‌گیرد. مشخص نیست که کدام یک از این روش‌های فیزیوتراپی بر دیگر روش‌ها مزیت دارد اما می توان گفت فیزیوتراپی یکی از بهترین روش های درمان تنیس البو است. بر اساس پژوهش‌های انجام شده، فیزیوتراپی به اندازه تزریق داروهای استروئیدی در تسکین موقت درد (ظرف شش هفته نخست) مؤثر نیست؛ اما در درازمدت بر تزریق‌های استروئیدی برتری دارد. بااین وجود می‌توانید مراجعه به دکتر فیزیوتراپی را اندکی به تعویق بیافکنید.

• آتل‌ها و محافظ‌ها: در این روش از بازوبند یا باند مخصوص استفاده می‌شود تا حمایت و حفاظت لازم از بازو تا زمان برطرف شدن علائم تنیس البو به عمل آید. گزینه دیگر، بستن آتل (محافظ) مچ دست است که با کمک به استراحت کردن عضله‌های حرکت دهنده‌ی آرنج تسکین درد را به ارمغان می‌آورند. استفاده از چنین حمایت کننده‌هایی همزمان با درمان فیزیوتراپی تسکین بهتر علائم را در درازمدت موجب می‌شود.

• تزریق استروئید: در صورت موفقیت‌آمیز نبودن اقدام‌های فوق یا دست و چنجه نرم کردن با درد شدید و دشواری در به کار بردن بازو، تزریق داروی استروئیدی داخل ناحیه‌ی دردناک، درد آرنج را تسکین خواهد داد و در درمان آرتروز آرنج مفید خواهد بود ، یافته‌های چند مطالعه حکایت از آن دارند که تزریق‌های استروئیدی در تسکین موقت درد مؤثراند اما معمولاً درد در بسیاری از موارد مجدداً عود می‌کند. در یکی از مطالعات یاد شده، میزان اثربخشی کوتاه مدت (شش هفته‌ای) تزریق‌های استروئیدی از فیزیوتراپی یا رویه‌ی منتظر ماندن برای رفع درد بیشتر بود. با این وجود، میزان اثربخشی دو روش دیگر (فیزیوتراپی و انتظار) در درازمدت (یک سال) بالاتر از تزریق داروی استروئیدی بود. با این حال، فایده کوتاه مدت تزریق، تجویز این روش را توجیه می‌کند، برای مثال تزریقی که باعث تسکین درد دانش‌آموز پیش از شروع امتحانات مهم می‌شود به اندازه کافی سودمند است. به خاطر داشته باشید که حتی در صورت تسکین درد پس از انجام تزریق، همچنان باید به بازوی خود استراحت بدهید و از انجام کلیه‌ی فعالیت‌های دامن زننده به درد پیشین خودداری کنید. میزان فعالیت خود را به تدریج و ظرف چند هفته بیشتر کنید تا احتمال بازگشت عارضه تنیس البو را کاهش دهید. تزریق داروی استروئیدی گاهی اوقات پس از چند هفته در صورت حمله‌ی مجدد درد تکرار می‌شود. بااین حال، معمولاً در یک ناحیه بیش از سه تزریق انجام نمی‌شود. از این گذشته تزریق‌های استروئیدی عوارض جانبی زیر را نیز می‌توانند به دنبال داشته باشند:

1. درد در زمان تزریق
2. تحلیل رفتن (اتروفی) بافت چربی زیر پوست در محل تزریق.
3. کاهش رنگ دانه پوست (بی‌رنگ شدن پوست) اطراف محل تزریق
4. آسیب دیدن تاندون اطراف آرنج (البته این مورد بسیار نادر است.)

• شاک ویو تراپی: شاک ویو تراپی با بهره‌گیری از امواج صوتی با انرژی بالا برای درمان عارضه‌ی آرنج تنیس‌بازان سودمند است. وسیله‌ی خاصی به امواج شوکی اجازه می‌دهد تا از پوست پیرامون آرنج بگذرند و تأثیر مثبت خود را بر ناحیه آسیب دیده به جا گذارند. گاهی به دلیل دردناک بودن امواج شوکی از بی‌حسی موضعی نیز استفاده می‌شود. بیمار باید یک یا چند جلسه درمانی را بگذراند. ظاهراً شاک ویو تراپی ایمن است اما هنوز میزان اثرگذاری آن مشخص نیست و پژوهش‌های بیشتری در این زمینه باید انجام بگیرد. البته این سخن به آن معنا نیست که فرایند شاک ویو تراپی انجام نشود، اما بهتر است پیش از روی آوردن به این گزینه درمانی در مورد مزایا و خطرهای آن با پزشک معالج خود به تبادل نظر بپردازید. این روش عوارض جانبی چندانی را به دنبال ندارد، اما گاهی پوست برای مدت کوتاهی قرمز می‌شود، ناحیه تحت درمان ورم می‌کند و بیمار در طول جلسه احساس درد می‌کند. ضمناً این‌گونه پنداشته می‌شود که در موارد نادری نیز احتمال پارگی تاندون اطراف آرنج نیز وجود دارد.

• تزریق بوتولینوم توکسین تیپ A: بی‌تردید تزریق سم بوتولینوم درون عضله‌های ساعد یکی از روش‌های درمانی کارآمد عارضه‌ی آرنج تنیس ‌بازان به شمار می‌رود. زمانی تزریق این ماده مورد توجه قرار می‌گیرد که علائم آن ‌قدر شدید باشند که انجام عمل جراحی توصیه شود.

عارضه آرنج تنیس‌بازان در صورت فشار نیاوردن به بازو و پرهیز از انجام فعالیت‌های دامن زننده به علائم معمولاً به مرور زمان رفع می‌شود. استراحت و مصرف مسکن برای درمان و تسکین درد آرنج در اکثر بیماران کفایت می‌کند.درد ناشی از تنیس البو معمولاً شش تا دوازده هفته طول می‌کشد، در برخی از بیماران نیز بیشتر از سه هفته دوام ندارد. بااین وجود، شماری از بیماران نیز مدت طولانی‌تری (بین شش ماه تا دو سال) از درد رنج می‌برند. متأسفانه احتمال بروز مجدد این عارضه بالا است.